Қобыланды батырдың жорыққа аттануы

САБАҚ: 3

Мектеп: Ақкөл орта мектебі

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:Калабаева А.А.

Сынып: 5

Оқушылар саны:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Қобыланды батырдың жорыққа аттануы

Осы сабақ  арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

Т/Ж3 Көркем шығармадағы кейіпкерлер портреті мен іс-әрекеті арқылы образын ашу.

Сабақтың мақсаттары

  А/И1.Әдеби  шығармадағы екі нәрсені салыстыра суреттеулер мен  қарама-қарсы  суреттеулерді табады

Б/С2. Кейіпкерлерді шынайы өмірмен салыстырып баға береді.

Бағалау критерийлері

   Жырдағы екі  кейіпкердің бейнесін салыстырады;

  Кейіпкерлер бейнесіне өмірмен байланыстырып,  баға береді.

Тілдік мақсаттар

 Әдеби тіл нормаларын сақтайды.

 Пән лексикасы және терминология:

  Сойыл, ар, намыс,  махаббат ,туған жер,батыр; т.б

Диалог және жазылым үшін қажетті сөз тіркестер:

Менің ойымша; пікіріме мынадай дәлелдер келтіремін; оның мынадай себептері бар; себебін былай түсіндіремін;

Осыған дейін меңгерілген білім

   «Қобыланды батыр»   жырының  мазмұнымен танысты                  

Жоспар

Жоспарланатын уақыт

Дереккөздер

Сабақтың басы

5 минут

2 мин

         3 мин

Сабақтың ортасы

            5 мин

5 мин

5 мин

5 мин

5 мин

    І.Ұйымдастыру кезеңі 

 Ынтымақтастық ортасын құру.

«Мұғалім «шаттық шеңберін» құрғызып, ынтымақтастық атмосферасын орнату үшін оқушыларға: — Балалар, сендер қарым-қатынас барысында бір-біріне қандай жақсы сөздер айтасыңдар?-деп  сұрайды.

Қайырлы күн, көздерім!

Ояндыңдар ма? (қабақтарын сипайды).

Қайырлы күн, құлақтарым!

 Ояндыңдар ма? (құлақтарын сипайды).

Қайырлы күн, қолдарым!

 Ояндыңдар ма? (қолдарымен шапалақтайды).

Қайырлы күн, аяқтарым!

 Ояндыңдар ма? (аяқпен жерді тебу).

Қайырлы күн, мұғалім!

 Мен ояндым!. (Күлімсіреп, мұғалімге қолдарын созады)

(Оқушылар назарын сабаққа аударып, сабақтың тақырыбы мен мақсатын таныстыру.)

 Сынып төрт топқа бөлінеді де, тапсырмаларын алады. 

 «Атомдар мен молекулалар»

Молекулалар атомдардың жиынтығы екендігі баршаға да мәлім. Оқушылар сыныптың бос жеріне жиналады. Ойынды жүргізуші «Атомдар!» деп дауыстағанда, олар бір-бірімен араласып, әрілі-берілі жүруі керек, өйткені олар қазір броундық қозғалыстағы атомдар іспетті. Ал, жүргізуші «Молекулар!» деп айтып, бір санды атаса (мәселен, үш немесе төрт, бес, алты) оқушылар сол аталған сан құрамында топтарға жедел түрде бірігуі керек. Қалыс қалған оқушылар (топ құрамын аталған саннан кем құрғандар) айып ретінде бір тапсырма орындайды: өлең оқиды, ән айтады т.с.с.

Ойынның нәтижесінде құралған топтар сол құрамда  парталарға да отыруына болады: олар сабақты осы құрамда жалғастырады.

ІІ.Қызығушылықты ояту

С. «Сәлемдеме хат» әдісі арқылы оқушылар өткен сабақта оқыған жырдың фабуласы мен сюжетіне қайталау жүргізеді.

Сұрақтар:

-Қобыланды дүниеге қалай келді?

-Қобыландының әкесінің аты кім?

-Қобыландының енші қылып мінген аты.

-Қобыланды жылқыға кімді көруге келді?

-Қобыланды Қызылбастың еліне не үшін барды?

1.Берілген портрет қай кейіпкердікі?

Қатуланып,қаттанып,

Буырқанып,бұрсанып,

Мұздай темір құрсанып,

Қабағынан қар жауып,

Кірпігіне мұз тоңып.     (Қобыланды батыр)

2. Кімнің бейнесі?

Күймеден басын шығарып,

Жылқыға көзін салады.

Ортасында жылқының

Көкала бие жусап тұр –

Құртқаның көзі шалады.

Тоқтатып күймесін,

Ағытып тастап түймесін,

Шақырып алып сұлтан деп,

Қобыландыдай баланы,

Биені көріп сынады.

«Мынау жатқан көп жылқы

Кімдікі?»деп сұрады.

«Сонау тұрған биені

Мені берсең де алғын»деп,

Батырға әмір қылады

(Құртқа)

Аттың жалын тартып, атадан ер болып туғасын, «Ноғайлының жеріне Қызылбастарды қондырып қоюымыз сүйекке таңба емес пе?» деп елінен

Қазанға кетіп барамын.

Жүрмейсің бе, құрдасым,

Осы қылған сапарға

Кетемін ертіп сені деп,

Әдейі келдім, жолбарысым».

аттанып шыққан кім еді?

(Қараман)

1. Екі кейіпкерді салыстырыңыз

І топ: Қобыланды мен Қараман

ІІ топ:Қобыланды мен Құртқа

ІІІ топ: Алшағыр мен  Қараман

ІV топ: Естеміс пен Қараман

2. Жырдан кейіпкерлердің қарым-қатынасын  өз сөздерімен сипаттап «ақыл-ой» картасын жасайды.

3.ЖЖ. «Жұптас-ойлан-бөліс» әдісі

Берілген сурет бойынша Қобыландының портретін сипаттап жазыңдар. Кейіпкер әрекетіне жырдан дәлел келтіріңдер. Әрекеті негізінде кейіпкер образын 2 сөйлеммен талдаңдар.

ҚБ. Жұптар өзара жазғандарымен алмасып, дескрипторға сүйеніп «Бағдаршам» әдісімен бағалайды.

4.«Қобыланды XXI ғасырда өмір сүрсе не істер еді?» Қазіргі кезде кімді Қобыланды батырға ұқсатамыз?   Өз пікіріңізді білдіре отырып , кейіпкер  іс-әрекетін шынайы өмірмен салыстыра сипаттап  жазыңыз.

 «Қобыланды батыр» жырында Қараман ашық жау емес, Қобыландының күшін пайдаланып, өз мақсатына жетіп алуды көздеген іші тар адам. Қобыландыға дос сияқты көрінгенімен жеме-жемге келгенде қара басының қамын ойлайтын қу.

– Айбалтам тастан өтпейді,

Жамандар сөзді кектейді.

Жүрмейсің бе, құрдасжан,

Қазанның Қарақалаға

Сенсіз күшім жетпейді [1, 45], – дейді. Сөйтіп, Қобыландының арқасында Қараман Қазан және Көбікті елін өзіне қаратады. Жауды жеңіп, қыруар олжаға кенелгеннен соң Қобыландының атының аяғы ақсап, жолда қалғанда оған еш көмектеспей жөніне жүре береді.

Үзіндідегі түсіп қалған сөздердің орнын толтырып,дәптерлеріңе орындаңдар.

.......................... жасы келгенше,

Бір бала көрмей .........................,

Қайғыменен қан жұтып,

Ақылынан адасқан.

........................бәйбіше,

Қабырғасы майысқан.

Елуге жасы келгенде ,

Көзім ашпай дүниеден,

Өтемін бе дегенде,

Сонда көрген арыстан:

Бір ұл,бір қыз атадан,

Қыздың аты -.............

....................... қарындас.              

 Берілетін тапсырмалар :

1.Кейіпкерлерге мінездеме беріңіз

• Қай кейіпкер, қандай қылығымен  ұнады?
• Ұнамаған кейіпкердің себебін түсіндіріңіз? 

ІІ тапсырма

Алдыңғы екі тапсырма бойынша алынған ақпараттарды пайдаланып  мәтін жазады.

«Қобыланды кім болған?»

Сабақты бекіту

2 минут

 Ой толғаныс

 «Қобыланды  батыр » жыры   несімен ұнады? 

Сабақтың соңы

3 минут

Кері байланыс.               

Үй тапсырмасы

  «Батыр болғым келеді» эссе жазу.